ผักแว่น ผักลิ้นปี่ สมุนไพรจากทุ่งนา ต้นอ่อนกินกับน้ำพริก บำรุงสายตา แก้ร้อนใน แก้โรคปากเปื่อย ปากเหม็น

ผักแว่น ผักลิ้นปี่ สมุนไพรจากทุ่งนา ต้นอ่อนกินกับน้ำพริก บำรุงสายตา แก้ร้อนใน แก้โรคปากเปื่อย ปากเหม็น

เมื่อฤดูฝนเริ่มมาถึง ช่วงเวลานั่นคือ จะเป็นช่วงที่ดินได้ตื่นจากหารหลับใหล หลังจากที่ได้พักตัวหลายเดือน พื้นที่ต่างๆเริ่มเขียวขจีด้วยพืชพันธุ์หลากหลายชนิดอีกครั้ง ช่วงนี้หากเราได้เดินออกไปตามท้องนา เราจะพบว่าพืชนานาชนิดต่างพากันแข่งขันชูช่อใบและดอกที่สวยงาม ซึ่งในจำนวนนั้นก็จะมีผักแว่นที่เราจะกล่าวถึงในวันนี้รวมอยู่ด้วย

ผักแว่น ผักลิ้นปี่ ชื่อวิทยาศาสตร์ Marsilea crenata Presl. ชื่อสามัญ Water Clover เป็นพืชตระกูลเฟิร์น สมัยปัจจุบันวัยรุ่นหลายๆคนอาจจะไม่รู้จักผักแว่น เพราะมันมักจะเกิดอยู่ตามชนบทมากกว่าพื้นที่เมือง ผักชนิดนี้ที่จริงแล้วมีอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ทางภาคใต้ว่านิยมเรียกว่า ผักลิ้นปี่ เพราะลักษณะใบย่อยรูปลิ่ม คล้ายกับลิ้นปี่เครื่องเป่าประโคมดนตรีปี่พาทย์นั่นเอง

ผักแว่น โดยส่วนมากจะพบขึ้นอยู่ทั่วไปในประเทศไทย ผักแว่นถือเป็นพืชในตระกูลของเฟิร์นชนิดหนึ่ง แหล่งที่พบส่วนมากมักเป็นบริเวณที่ริมน้ำ หรือพื้นดินที่มีน้ำขังและไม่ลึกมาก เช่นนาข้าวหรือลำคลองต่างๆ ผักแว่นนั้นมักจะเจริญงอกงามได้ดีในหน้าฝน การรับประทานส่วนมาก มักนำมากินแบบสดๆ ใช้ทำแกงหรือจิ้มกับน้ำพริก ในผักแว่นมีสารอาหารและพลังงานที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งมีประโยชน์ใช้เป็นยารักษาไฟไหม้น้ำร้อนรวกได้ด้วย เดือนสิงหาคมถึงกันยายนของทุกปี ว่ากันว่าจะเป็นช่วงที่กินผักแว่นนั้นได้อร่อยที่สุด เพราะต้นยังผักแว่นนั้นอ่อน แต่ถ้าหลังจากกันยายนไปแล้วนั้น ต้นและใบจะเริ่มแก่และจะไม่อร่อย การจะกินผักแว่นให้ได้รสชาตินั้น เราจึงต้องเรียนรู้ และจดจำเทคนิคเล็กๆน้อยๆด้วยเหมือนกัน

สรรพคุณของผักแว่น

ผักแว่นมีธาตุเหล็กสูง จึงช่วยในการเสริมสร้างเม็ดเลือดแดง (ต้น)

ผักแว่นช่วยลดไข้ (น้ำที่ได้จากการนำใบสดมาต้ม)

ช่วยดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ (ต้น)

ทั้งต้นใช้ผสมกับใบธูปฤาษี ทุบพอแตก ใช้แช่น้ำที่มีหอยขมเป็น ๆ อยู่ ประมาณ 2-3 นาที นำมาดื่มเป็นยาแก้ไข้ และอาการผิดสำแดงได้ (ทั้งต้น)

ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ (ต้น)

ผักแว่นมีรสจืดและมัน ช่วยบรรเทาความร้อนในร่างกาย ระงับอาการร้อนใน แก้ร้อนใน แก้อาการกระหายน้ำ (น้ำที่ได้จากการนำใบสดมาต้ม, ต้น

ช่วยบำรุงสายตา รักษาโรคตาอักเสบ รักษาต้อกระจก ป้องกันโรคตาบอดตอนกลางคืน (ใบ, ต้น)

น้ำที่ได้จากการนำใบผักแว่นมาต้มช่วยสมานแผลในปากและลำคอได้ (ใบ, ต้น)

ช่วยรักษาโรคปากเปื่อย ปากเหม็น (น้ำที่ได้จากการนำใบสดมาต้ม)

ทั้งต้นใช้ต้มน้ำดื่ม ช่วยแก้เจ็บคอ อาการเสียงแหบ (ใบ, ทั้งต้น)

ช่วยแก้อาการท้องเสีย (น้ำที่ได้จากการนำใบสดมาต้ม)

เนื่องจากมีเส้นใยอาหารมากจึงช่วยป้องกันและแก้อาการท้องผูกได้ (ต้น)

ช่วยขับปัสสาวะ (น้ำที่ได้จากการนำใบสดมาต้ม)

ช่วยแก้ดีพิการ (ต้น)

ใบสดใช้เป็นยาภายนอก ช่วยรักษาแผลเปื่อย แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ช่วยในการสมานแผล เร่งการสร้างเนื้อเยื่อ และช่วยระงับการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดหนอง และช่วยลดการอักเสบ ด้วยการใช้ใบสดประมาณ 1 กำมือ นำมาล้างให้สะอาดแล้วตำให้ละเอียด คั้นเอาแต่น้ำนำมาใช้ทาบริเวณแผล (ใบ)

มีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อราอันเป็นสาเหตุของโรคกลาก (ไม่ระบุว่าเป็นส่วนไหน แต่เข้าใจว่าเป็นใบ)

ช่วยรักษาโรคเกาต์ (ต้น)

ปัจจุบันมีการนำไปพัฒนาเป็นยาชนิดครีมที่นำมาใช้ทาเพื่อรักษาแผลอักเสบหลังการผ่าตัด (ไม่ระบุส่วนที่ใช้ แต่เข้าใจว่าเป็นใบ)

ส่วนของลำต้นนั้น ใช้ต้มกับน้ำดื่ม เพื่อแก้อาการเป็นไข้ ตัวร้อน หรือปวดศีรษะ และยังช่วยบำรุงสายตาได้อีกด้วย ใบอ่อนของผักแว่น สามารถนำมาทานแบบสดๆ หรือใช้เป็นเครื่องเคียง ปรุงเป็นแกง หรือประกอบอาหารอย่างอื่นก็ได้ เหมาะกับเด็กและผู้สูงอายุเป็นอย่างยิ่ง

ทั้งนี้ ผักแว่นถ้าเกิดขึ้นในนาข้าว จะคอยแย่งน้ำแย่งอาหารต้นข้าว ทำให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวชักเท่าไรนัก แต่จริงๆแล้ว มีประโยชน์ต่อมนุษย์มากมาย ในการขยายพันผักแว่นนั้น จะนิยมนำเถาแบบมีรากติดอยู่ไปปลูก หรือบางคนใช้สปอร์ไปปลูกได้เช่นกัน แต่อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า ผักชนิดนี้ชอบพื้นที่ ที่มีน้ำขัง ฉะนั้นแล้วพื้นที่ปลูกจะต้องมีน้ำ หรือโคลนที่ดินชื้นหรือแฉะ หรือท่านใดสนใจที่จะปลูกเพื่อสร้างรายได้ ก็ให้แบ่งที่นาชักแปลงเพื่อนำมาปลูกโดยเฉพาะเลยก็ได้

การปลูกผักแว่นนั้นง่ายมาก ไม่ต้องดูแลอะไรให้มากมายเหมือนผักชนิดอื่นๆ เพราะเพียงแค่มีน้ำให้มันโดยไม่ขาดเท่านั้น ก็สามารถเก็บขายได้ตลอดทั้งปี แต่ต้องขยันตัดเถาเครือที่แก่ๆออกด้วยนะ 15 วันทำชักครั้งหนึ่ง พร้อมใส่บุ๋ยเล็กน้อย จะทำให้ผักแว่นแตกเครือออกเยอะ


ที่มา...esannetwork และ medthai.com
Photo : https://rbg-web2.rbge.org.uk/